Letras para todo o sempre

https://www.diariodeferrol.com/media/diariodeferrol/files/2018/12/18/nordesia-19-12-2018.pdf A liña de tren Ferrol-Coruña está operativa desde o ano 1913. Practicamente sen electrificar, tarda en facer un itinerario de 42'8 km un mínimo de entre 1h5 e 2h20, mesmo existindo unha opción (a das 15:18) que demora 3h12, e cuxos prezos oscilan entre 23 e os 6  euros . Ao mesmo tempo, o traxecto pola autoestrada dura pouco máis de media hora, sendo o seu prezo de 4 euros, caso de se facer a viaxe en automóbil, ou entre 4 ou 5 euros, caso de  ser feita en autobús.  Analizamos neste artigo o deficiente camiño de ferro que sae e chega até Ferrol, sexa o de ancho ibérico, sexa o de vía estreita, aquel que era coñecido até ben pouco tempo como Feve e que hoxe está ligado a Adif e Renfe Operadora. O pasado 13 de decembro reuníanse en Ferrol o antigo presidente da Xunta, González Laxe, o alcalde da Coruña, Xulio Ferreiro, e o de Ferrol,  Jorge Suárez, para debateren e levare

https://www.diariodeferrol.com/media/diariodeferrol/files/2018/12/03/nordesia.pdf#page=9&zoom=auto,-158,439 As oliveiras en Galiza non son unha moda de hoxe. Haberá quen pense, certamente, en oliveiras como árbore ornamental. Mais non é aquí, neste artigo, onde falamos deste aspecto que, sen dúbida, é xa un lugar común da estética de moitos paseos, xardíns, rotondas e demais das nosas cidades, vilas e quintas. Non. Falamos acerca desta árbore, xenericamente asociada a terras meridionais peninsulares, mais que está igualmente ligada a Galiza, así mesmo á zona máis meridional (terras do Sil e do Miño sobre todo), desde tempos dos romanos. Velaquí, pois, unha pequena aproximación á historia desta árbore no noso país, mesmo documentada en cartas forais de antigo, cantares, etc.

casa da Vila Estrela d'Ouro antigo cinema Royal en Estrela d'OUro A cuantiosa emigración galega a Lisboa deixou importantes rastros na cidade. Dificilmente nos podemos subtraer á idea, aínda no momento actual, das pegadas que somos capaces de ver se observarmos con ollos espertos. Interesante mostra foi a perpetuada por Agapito Serra Fernandes no Bairro da Graça, ao crear a Vila Operária Estrela d'Ouro. Velaquí o testemuño desta vida de antano do emigrante galego, fixada desde o século XVIII de maneira ben evidente e que, dalgún xeito, quixemos rememorar a través deste artigo do Nordesía do 18 de novembro.   Balcão da Ginjinha do Largo de São Domingos Balcão da Ginjinha, do galego Francisco Espinheira Se quixeres ler o artigo enteiro, só tes que premer  aquí

https://www.diariodeferrol.com/media/diariodeferrol/files/2018/11/13/nordesia.pdf O mundo do pan, todo aquilo que ten a ver co cultivo, seitura, malla, moaxe e cocción do cereal, pode ser para os urbanitas e o homo tecnologicus de hoxe non máis que unha estampa bucólica de remotísimos tempos, pretéritos xa que logo. E algo de razón non lles falta —aos que así pensen—, mais errarán nun sentido, no feito de que tan só é unha xeración a que nos separa deses homes que practicaban tales afaceres no rural.  Diso trata o artigo do día 4 de novembro do Diario de Ferrol. Meu pai, un home de noventa e dous anos, foi quen me forneceu dita conversa. Interesante e fértil conversa que achegou, de certo, unha moi bonita estampa e, alén diso, un material impagábel, acho que digno dun etnógrafo. Aínda que do punto de vista lingüístico, non creo que sexa tampouco unha información  desdeñábel.  Eila,  por tanto, para quen goste destas curiosidades que falan de nós, ora cada vez máis propia

https://www.diariodeferrol.com/media/diariodeferrol/files/2018/10/22/nordesia.pdf O día 21 de outubro, nas páxinas do suplemento Nordesía do DF, publiquei o presente artigo en que quixen mostrar a miña admiración polo acto altruísta, tremendamente xeneroso, da doazón de órganos. Dar vida despois da vida...   

https://www.diariodeferrol.com/media/diariodeferrol/files/2018/10/07/Nordesia.pdf O domingo 7 de outubro, desde as páxinas do suplemento Nordesía do Diario de Ferrol, xulguei conveniente contibuír, sumar a miña voz, a modo de protesta ao feito de ter desaparecido o programa "Diario Cultural" da Radio Galega, dirixido por Ana Romaní desde había 28 anos. O proceso de purga, modificación e de desaparición de programas a que asistimos ultimamente fai necesario unha profunda reflexión acerca do que está a acontecer nos nosos medios públicos, nomeadamente na RTVG. 

https://www.diariodeferrol.com/media/diariodeferrol/files/2018/09/25/nordesia.pdf Toni Cantó, deputado de Ciudadanos Antes da falaz intervención do iluminado deputado citadino, TONI CANTÓ, librando o xa lapidario exabrupto  que todos coñecemos  (a desaparición do  castelán  en Galiza) , escribiamos, xustamente, a propósito do amentado tema da NOSA lamentábel situación, desde as páxinas do Nordesía do DF. (No 23 de setembro.) Aquí deixo a ligazón, para quen quixer lelo. 

https://www.diariodeferrol.com/media/diariodeferrol/files/2018/09/17/Nordesia.pdf Panorámica de Urbino O domingo 16 de setembro, no suplemento Nordesía do DF, escribín a segunda parte (prometida) sobre un periplo feito por Italia. Se na primeira (xa no blog) fora Boloña, agora tocou a Emilia-Romaña, a rexión das Marcas e algo de Umbría. Aquí o deixo, caso queira alguén dar unha vista de ollos. Sant'Apollinare Nuovo, Rávena Palazzo dei diamanti, Ferrara Castello d'Este, Ferrara

https://www.diariodeferrol.com/media/diariodeferrol/files/2018/08/26/nordesia.pdf No último domingo de agosto de 2018, o meu artigo do suplemento do DF, Nordesía, versou sobre a bonita e interesantísima Boloña. Acho que é  unha cidade moi recomendábel, desde moitos puntos de vista. Aquí volo deixo.

https://www.diariodeferrol.com/media/diariodeferrol/files/2018/07/15/nordesia.pdf James Rhodes No domingo 15 de xullo, no suplemento Nordesía do DF, o concertista James Rhodes foi protagonista do noso artigo xunto cos candidatos ao Día das Letras Galegas de 2019. Ambos os motivos, en aparencia inconexos, acaban finalmente por confluír. Aquí volo deixo.                                                                                                Ricardo Carvalho Calero

https://www.diariodeferrol.com/media/diariodeferrol/files/2018/08/12/nordesia.pdf No domingo 12 de agosto, no suplemento Nordesía do DF, tiven ocasión de poder falar acerca da última proposta narrativa de Eduardo Fra Molinero. O artigo fai un percurso xeral acerca da obra deste ferrolán de adopción mais berciano de nación. Excusatio non petita, accusatio manifesta , son consciente, pero é verdade que acaso só unha terceira parte do texto é que se ocupa e centra na citada novela. En calquera caso, unha delicia poder falar acerca deste versátil escritor e bon amigo. Moitos parabéns! 

A singularidade poética de Alberte Momán comeza polo seu apelido e acaba, sen ningunha dúbida, alí onde termina o último dos versos escritos.   Poeta poliédrico, dono dun constructo poético poderoso, fala da fugacidade do tempo, sobre a exploración dos límites, sobre a imposibilidade do amor, e delatando toda a súa escrita a presenza inequívoca do oxímoro. 

https://www.diariodeferrol.com/media/diariodeferrol/files/2018/07/02/nordesia.pdf " Lapis na noite para evitar a desmemoria" foi o título do artigo escrito no domingo 1 de xullo no Nordesía . Ramón Nicolás adéntranos a través da súa novela nese mundo represivo e opresivo nacido á calor da ditadura cívico-militar arxentina comezada con Videla. Un exiliado do franquismo e, principalmente, a súa filla serán os catalizadores da insania. Parabéns para Ramón Nicolás, que nos ofrece unha conmovedora e fantástica narración ben acaída aos tempos de desmemoria en que vivimos.

https://www.diariodeferrol.com/media/diariodeferrol/files/2018/06/18/nordesia-17-06-18.pdf A guerra pola auga xa está aquí. Trátase do primeiro dos recursos naturais máis demandados. Mais é que a area ocupa o segundo dos recursos naturais máis explotados. Todo canto envolve este proceso falámolo neste artigo. E é que a extracción masiva e insustentábel de area está non só a modificar o espazo físico, senón a contribuír á mudanza climática. 

https://www.diariodeferrol.com/media/diariodeferrol/files/2018/06/04/nordesia-03-06-18.pdf Na sección "Termar do leme" do suplemento Nordesía, do DF, do 3 de xuño quixen facer un pequeno tributo aos xogos populares... e algo máis.  

https://www.diariodeferrol.com/media/diariodeferrol/files/2018/05/21/nordesia-20-05-2018.pdf Pataka, celeiro da cultura maorí (Nova Zelandia) A miña achega para o Nordesía do 20 de maio foi este texto en que reparo sobre as navegacións habidas de arredor da área austral do Pacífico durante o séc.XVI. Sinalo algunhas hipóteses a respecto da presenza de galegos e portugueses por terras neocelandesas, australianas e de Tuamotu. Os curiosos pataka , celeiros existentes por toda esta extensa área xeográfica, virían ser algúns dos hipotéticos testemuños atribuíbeis a estes mariñeiros, mais existen outros que apuntarían a esta mesma hipótese e que  igualmente   se indican no artigo.  acuarela de Francisco García Rey

https://www.diariodeferrol.com/media/diariodeferrol/files/2018/05/07/nordesia-6-5-18.pdf José Luis Sampedro e José Saramago O domingo 6 de maio, no "Nordesía" do DF, quixen tributar unha pequena homenaxe a catro homes sabios: Noam Chomsky, José Luis Noam Chomsky Sampedro, José Saramago e Eduardo Galeano. A súa obra, as súas palabras, o seu pensamento, transcenden os tempos, xa que nos fan reflexionar sobre a nosa condición como seres humanos pertencentes á mesma tribo universal. Eduardo Galeano

Estamos perante a novela com a que, na prática, Camilo Castelo Branco se vai estrear no caminho do romance. Com antecedência já tinha publicado Maria não me mates que sou tua mãe (1848), de caráter marcadamente folhetinesco e baseado num facto ocorrido em Lisboa no ano 1848. Em Anátema (1851) recolhem-se já os elementos basilares que irão marcar a maneira de escrita do autor trasmontano. Tudo quanto se verte para este primeiro romance, vê-lo-emos, em maior ou menor medida, refletido posteriormente na obra estelar camiliana, quer dizer, no seu Amor de perdição . É interessante vermos como se explicita (cap. XVI) o sentido do título do romance nesta passagem em que fala o padre de Vilamarim, Carlos da Silva:  —[...] Há um sangue inocente, que transuda a pedra do túmulo! Há um grito de vingança, que quer uma longa expiação de lágrimas! Há um ANÁTEMA de conjuração diabólica que vai até à última geração de uma família como um rastilho de sangue! Numa

https://www.diariodeferrol.com/media/diariodeferrol/files/2018/04/23/nordesia-23-04-2018.pdf Por segundo ano consecutivo estamos a poder desfrutar dos fabulosos cinceconcertos que, organizados pola editorial Embora, se están a celebrar no teatro Jofre de Ferrol. O cinema silente gaña en espectacularidade grazas ao bon facer de músicos de enorme talla, tal como Jordi Sabatés, o grupo de jazz progresivo, Pegasus, ou Adrián Begoña Trío, que puxeron a banda sonora ao vivo deste filme de Harold Lloyd, O home mosca , no pasado 14 de abril. As peripecias de Harold Lloyd trepando ao altísimo edificio dos grandes almacéns en que traballa, fixéronos sufrir, póndonos os pelos de punta, á vez que tamén lograron facernos rir. Antes deste memorábel  O home mosca , Buster Keaton fixera as nosas delicias no mes pasado con O maquinista da General . Tan só falta, para así fechar o ciclo, o filme de ciencia ficción Metropolis , de Fritz Lang. As expectativas, tal como acontecera no curso anterio

https://www.diariodeferrol.com/media/diariodeferrol/files/2018/04/09/nordesia.pdf No suplemento Nordesía do Diario de Ferrol, apetecíame regresar á figura de Isabel de Barreto, adiantada dos Mares do Sur, esposa de Álvaro de Mendaña e descubridor das Illas Salomón na súa primeira expedición. A miña  primeira novela, "Mar para todo o sempre", glosa a personalidade de ambos os navegantes. O caso é que case trinta anos atrás, a figura desta muller soprendérame, quer polo seu insólito ímpeto e decisión, quer pola capacidade de mando que desempeñou sobre a frota unha vez falecido o seu home na segunda expedición, após ter tomado as rendas, levando de volta os navíos até Manila. 

https://www.diariodeferrol.com/media/diariodeferrol/files/2018/03/27/nordesia.pdf Mario Rodríguez Gómez Neste novo artigo no "Nordesía", do DF, pretendín achegar unhas poucas notas a respecto da vida de Mario Rodríguez Gómez. Home, cuxa vida foi bastante singular, gozou da oportunidade de coñecer a Castelao nos seus últimos momentos de existencia. Cóubolle o honor de levar debaixo do brazo para a imprenta en Bos Aires o último dos libros do rianxeiro, As cruces de pedra na Galiza .   

http://www.diariodeferrol.com/media/diariodeferrol/files/2018/03/13/nordesia.pdf No suplemento Nordesía (DF) do domingo 11 de marzo, centramos o noso artigo sobre o concepto 'paisaxe'. O vocábulo, de uso ben común nos nosos días, sérvenos como reflexión acerca do que significou ou significa no momento actual e a aplicación dada en diferentes ámbitos. Singularmente, Ramón Otero Pedraio ten unha significación especial, a quen lle dedicamos algunhas liñas no artigo.

http://www.diariodeferrol.com/media/diariodeferrol/files/2018/02/25/nordesia-26-02-2018.pdf Os terreos onde asentan as instalacións do actual IES Canido de Ferrol, alén da igrexa de San Rosendo e anexos, teñen unha interesante e curiosa historia. Este é o motivo principal que me levou a escribir este novo artigo para o suplemento Nordesía do Diario de Ferrol. Certo é que me une unha relación bastante singular con este lugar, pois fun veciño do barrio, estudei neste instituto e, hoxe en día, exerzo nel como profesor. Velaquí vos deixo, xa que logo, con este segundo artigo da sección "Termar do leme". 

  http://www.diariodeferrol.com/media/diariodeferrol/files/2018/02/13/nordesia-11-02-2018.pdf   Lutero crava as súas 95 teses na igrexa de Wittenberg Agora, iniciando unha nova etapa no suplemento "Nordesía" do Diario de Ferrol, comecei escribindo o presente artigo en que tentei conxugar literatura e Protestantismo. Xavier Alcalá, Stefan Zweig ou Miguel Delibes son algúns dos autores que trataron acerca deste tema. A Reforma vén de celebrar o seu quinto centenario, velaquí unha pequena reflexión a propósito desta relevante efemérides. Xavier Alcalá